Zapłodnienie to połączenie komórki jajowej i plemnika. Nie jest to moment, który można by dokładnie określić. Dzisiejsze badania naukowe wskazują, że zapłodnienie jest procesem trwającym od 12 do 24 godzin. Składają się na nie liczne pomniejsze procesy, takie jak kapacytacja plemników (uczynienie ich zdolnymi do zapłodnienia), przenikanie plemników przez wieniec promienisty komórki jajowej czy penetracja plemnika przez osłonkę przejrzystą jaja. Jakie warunki powinny zaistnieć, żeby doszło do zapłodnienia?
Znaczenie śluzu szyjkowego
Aby doszło do zapłodnienia, potrzebna jest komórka jajowa oraz plemnik. To oczywiste. Jednak bardzo ważną rolę odgrywa tu także śluz szyjkowy wytwarzany przez kobietę pod wpływem estrogenów. Jest on odpowiedzialny za utrzymanie żywotności plemników. Śluz ten ma odczyn zasadowy i jest bogaty w substancje odżywcze. Odżywia i uzdalnia plemniki do zapłodnienia. Ułatwia im też poruszanie się (w obecności śluzu plemniki potrafią przebyć drogę z pochwy do jajowodu przez macicę w ciągu 1,5 h). Śluz sprawia również, że plemniki mogą czekać kilka dni na jajeczkowanie, ukryte w kryptach szyjki macicy. W taki sposób mogą przeżyć nawet od 3 do 6 dni. Kiedy tego śluzu nie ma, plemniki giną w kwaśnym środowisku pochwy w ciągu mniej więcej 0,5 h. Wytwarzanie tej wydzieliny trwa tylko kilka dni w cyklu i ustaje zaraz po owulacji pod wpływem progesteronu, który jest wytwarzany przez ciałko żółte.
Połączenie gamet
Plemniki powstają w jądrach mężczyzny. Podczas jednego stosunku seksualnego z płynem nasiennym wydostaje się od 200 do 500 milionów plemników. Plemnik składa się z główki, szyjki i witki. Z wyglądu przypomina małą kijankę. W drodze z pochwy do jajowodu wiele plemników gubi się, ponieważ fałdy błony śluzowej macicy są dla nich trudne do przebycia. Tylko najsilniejsze docierają do bańki jajowodu, w której jeden z nich może połączyć się z komórką jajową. Gdy plemniki zbliżają się do komórki jajowej, poruszają się szybciej i zaczynają ją otaczać. Plemnik, który przeniknie ochronną otoczkę komórki jajowej i wniknie do jej wnętrza, zapładnia ją, a otoczka staje się nieprzenikliwa dla innych plemników. Nowo powstała komórka (zygota) zaczyna się dzielić. Mniej więcej po 5-6 dniach zarodek dociera do macicy i w niej się zagnieżdża.
A więc podsumowując: zapłodnienie może mieć miejsce wtedy (pamiętajmy, że nawet przy zaistnieniu wszystkich niezbędnych okoliczności, zapłodnienie nie musi dojść do skutku; ostatecznie jest to tajemnica w pewnym stopniu niedostępna człowiekowi i od niego niezależna), gdy kobieta jest płodna, tzn. w jej organizmie została uwolniona komórka jajowa, która żyje i pozostaje zdolna do zapłodnienia (ok. 24 h od momentu owulacji); kiedy w drogach rodnych kobiety znajduje się śluz szyjkowy umożliwiający plemnikom przedostanie się do bańki jajowodu; i gdy – finalnie – jeden z nich połączy się z żeńską gametą.
0 komentarzy