Cykl miesiączkowy to czas od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed kolejnym krwawieniem. Wszystkie zmiany, które zachodzą w cyklu miesiączkowym kobiety, spowodowane są działaniem hormonów. Wydzielanie tych substancji jest na przemian pobudzane i hamowane przez podwzgórze, przysadkę i jajniki. Właśnie współpraca między tymi trzema elementami kobiecego organizmu (tzw. sprzężenia zwrotne) sprawia, że dochodzi do jajeczkowania czy do miesiączki. Przyjrzyjmy się hormonom, dzięki którym dochodzi do zjawisk takich, jak owulacja czy miesiączka. 

Między podwzgórzem a przysadką mózgową istnieje specjalny system naczyń krwionośnych, który umożliwia transport hormonów w obu kierunkach. Poszczególne hormony podwzgórzowe powodują uwalnianie lub hamowanie wydzielania określonych hormonów przedniego płata przysadki mózgowej, a ich nadmiar z kolei wpływa hamująco na wydzielanie określonych hormonów podwzgórzowych.
Podwzgórze, czyli część mózgu, wydziela neurohormon gonadoliberynę, GnRH. Pod wpływem tej substancji przysadka mózgowa wydziela do krwi folitropinę (FSH) i lutropinę (LH). Oba te hormony wpływają na jajniki.

Zarówno LH, jak i FSH u kobiet są wydzielane cały czas w sposób pulsacyjny, a cykliczny wyrzut LH i mniejszy FSH stanowi bezpośredni bodziec do wystąpienia jajeczkowania. Folitropina pobudza wzrost i dojrzewanie dominującego pęcherzyka jajnikowego oraz zwiększa w nim wydzielanie estrogenów. Lutropina pobudza rozwój ciałka żółtego (pozostałości po pęcherzyku jajnikowym) odpowiedzialnego za wydzielanie progesteronu.

W pierwszej fazie cyklu miesiączkowego dzięki działaniu estrogenów dochodzi do rozrostu błony śluzowej macicy (endometrium), co ma na celu przygotowanie macicy do zagnieżdżenia się w niej zapłodnionej komórki jajowej. Estrogeny pobudzają również gruczoły śluzowe szyjki macicy do wydzielania śluzu. Są też odpowiedzialne za zakończenie krwawienia miesiączkowego.

Najważniejszym zadaniem progesteronu jest przygotowanie macicy do implantacji zarodka i podtrzymanie ciąży. Progesteron wpływa również na śluz szyjkowy, powodując jego zagęszczenie i zmniejszenie przepuszczalności dla plemników. Jeżeli kobieta nie zajdzie w ciążę, stężenie progesteronu zaczyna spadać po kilkunastu dniach od owulacji. Rozrośnięta błona śluzowa macicy ulega złuszczeniu, pojawia się krwawienie miesiączkowe.

Konwalia

Jestem Konwalia i tak jak Edyta Geppert śpiewam życie: tak, jak czuję – najserdeczniej. Chciałabym, żeby każdy mój tekst na tym blogu sprowadzał się właśnie do tego, co zawarłam w tytule. Nic więcej.